4 en 11 februari 2025

Thema 07. De Islam: leer, praxis en hedendaagse ontwikkelingen

prof. dr. Abied Alsulaiman (Leuven)

Lezing 1 Islam: leer, praxis en enkele theologische ontwikkelingen 
De islam is de derde en laatste monotheïstische godsdienst die in het Oude Nabije Oosten ontstond dat toen, evenals nu, bakermat van allerlei godsdiensten en levensbeschouwingen was. Het Oude Nabije Oosten is het gebied dat Egypte, de Levant, Irak en het Arabisch Schiereiland bestrijkt.  
In deze eerste lezing zullen wij stilstaan bij de geloofsleer en de praxis van de islam. De zes geloofsdogma’s en de Vijf Zuilen van de islam worden hierbij toegelicht. Vervolgens komen enkele theologische ontwikkelingen, o.a. het Islamitisch Recht (Sharia) en de islamitische theologie, aan bod. 
Tot slot wordt aandacht besteed aan de relatie tussen de islam en de andere religies, in het bijzonder het christendom en het jodendom, en tussen hun respectieve aanhangers. Ook het vermeende antisemitisme onder moslims wordt tijdens deze lezing besproken.   
 
Lezing 2 Het Jihadi-Salafisme: politieke en religieuze wortels
Het Jihadi-Salafisme is een ideologie die in het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw ontstond. Het ideologische referentiekader ervan ligt in de ultraorthodoxe doctrine van het Wahabisme. In de politieke ontwikkelingen in het Midden-Oosten tijdens de Eerste Wereldoorlog vindt ze haar historische voedingsbodem, en in de politieke gebeurtenissen in 1978-1979 (het Camp Davidakkoord, de Iraanse Revolutie en de Afghaanse Oorlog) vindt ze de directe aanleiding tot ontstaan. De ‘Arabische Lente’ in 2011 schiep een nieuw kader voor de ontplooiing van deze radicale ideologie.  
Tijdens deze tweede lezing wordt een algemeen beeld van het Jihadi-Salafisme geschetst, waarbij zowel de ontstaansgeschiedenis als de ideologische doctrines worden geschetst. Vervolgens wordt de termen ‘jihad’, samen met andere fundamentele termen en begrippen, besproken in het licht van de canonieke leer van de islam én van de ideologie van de Jihadi-Salafieten   
 
Literatuur
• Waardenburg Jacques (red.) (2013). Islam: Norm, ideaal en werkelijkheid. Houten: Van Holkema & Warendorf.
• Miles Jack (2019). God in de Koran. Amsterdam: Athenaeum 
• Philippa M. (2008). Koffie, Kaffer en Katoen. Arabische leenwoorden in het Nederlands. Amsterdam: Bulaaq.
• Alsulaiman, A. (2016). Het Jihadi-Salafisme. Politieke en religieuze wortels. Ethische Perspectieven. In: Nieuwsbrief van het Overlegcentrum voor Ethiek, 27 (2016), 177-197. 
• Niblock T. (2006). Saudi Arabia: Power, Legitimacy and Survival. London: Routledge.
 
Personalia
Abied Alsulaiman studeerde Semitische talen en culturen aan de Universiteit Gent en promoveerde op de vertaalproblematiek van juridische teksten. Hij is professor aan de KU Leuven, verbonden aan de Faculteit Letteren, waar hij Arabische cultuurgeschiedenis en juridisch vertalen doceert én aan de Faculteit Theologie, waar hij Islamitische Theologie en Koranwetenschappen doceert.   
Zijn onderzoek bestrijkt vertaalwetenschap en vertaaltechnologie; juridisch vertalen en juridische terminologie; literair en religieus vertalen; Arabische taal en taalkunde; islamitische studies & geschiedenis; Semitische talen en taalkunde.