Inleiding

Filosofiebeoefening binnen onze kring laat zich vooral definiëren als liefde voor, overgave of deelname aan spreken en schrijven over wijsheid. Deelname (participatie) aan het wijsheidsgebeuren gaat niet zozeer om het doel in de verre toekomst, maar veeleer om blootleggen -het ontdekken- van een reeds aanwezige levensbron of rijkdom die ‘zichzelf meedeelt’ aan liefhebbers van wijsheid.
In de afgelopen decennia echter is in de filosofie en onze samenleving de innige verstrengeling van theoretische (beschouwende) met praktische aspecten, die zo typerend is voor wijsheid, onder druk komen te staan. De reden daarvoor is de verabsolutering van de objectieve ‘vorm’ (het logische) met uitsluiting van de aandacht voor het ‘geleefde leven’ (inhoud) zelf, want te subjectief.

De eerder genoemde begrippen ‘vorm’ en het ‘geleefde leven’ zijn door prof. dr. Koo van der Wal (thema 01) vertaald naar respectievelijk derdepersoons- en eerstepersoonsperspectief. Enerzijds de afstandelijke blik en oog voor het abstracte, anderzijds het ondergaan van de levensnabijheid en het concreet individuele. Hij pleit voor een herwaardering van het eerstepersoonsperspectief en mede voor een heroriëntatie op het begrip participatie om allerlei maatschappelijke ontwikkelingen te analyseren die in de afgelopen periode -we denken hierbij vooral aan de toenemende polarisatie en de groeiende economische ongelijkheid tussen de burgers in de diverse landen- hebben geleid tot minder krachtige gemeenschappen. De eroderende werking van de polarisatie en de ongelijkheid in onze samenleving roepen op tot het streven naar een volwaardige participatiemaatschappij die niet uit overheidsdwang maar uit innerlijke motivatie van iedere persoon voortkomt.

Behalve de reflectie op een hernieuwd participatiedenken om de genoemde hedendaagse problemen te lijf te gaan geeft de hernieuwde oriëntatie tegelijkertijd aanleiding tot aanzienlijke verschuivingen van allerlei ‘harde en zachte waarden’.
Voor iedere lezinggever is het vervolgens een uitdaging om vanuit de eigen wijsgerige deeldiscipline het alomvattende jaarthema ‘participatie en uitsluiting’ op geheel eigen wijze handen en voeten te geven. We houden daarbij in het achterhoofd dat we als mensen -filosofen zeker niet ‘uitgesloten’- behept zijn en blijven met een fundamenteel onvermogen en tekort om de ene ideale ordening in het leven te realiseren. Dit inzicht in onze menselijke beperktheid getuigt van wijsheid en garandeert mede een immer open en betrokken houding ten opzichte van het werkelijkheidsgebeuren.

Het bestuur wenst u een buitengewoon leerzaam en betrokken 2025-2026 toe!